Corona verscherpt discussie noodzaak shutdowns
Het is niet de eerste keer dat de huidige manier van shutdownmanagement op bezwaren stuit. Het is namelijk steeds lastiger voldoende technisch personeel te vinden. De Covid-19 crisis zette de discussie extra op scherp omdat het een paradox schiep tussen de persoonlijke veiligheid en gezondheid van werknemers en de veiligheid van installaties. De tijd lijkt dan ook rijp om de alternatieven voor een volledige shutdown te onderzoeken.
De bedrijven die het stopseizoen 2020 van dichtbij meemaakten, zullen deze niet snel vergeten. Net als om en nabij vijf tot zes jaar daarvoor bereidden de shutdown managers de stop lang van tevoren voor. En net als bij alle stops daarvoor gebeurde, maakte men afspraken met contractors voor steigerbouw, inspecties, herstelwerkzaamheden, preventief onderhoud en eventuele aansluitingen van nieuwbouw. Het rondreizende circus van Nederlandse, maar ook veel buitenlandse technici stond klaar om bedrijven als Gunvor, Borealis, Shell, BioMCN, OCI en Sabic bij te staan. Totdat Covid-19 de plannen in de war schopte. Want hoe houd je een site waar ineens zevenhonderd externen extra over de vloer komen vrij van virussen?
Er ontstond een discrepantie tussen twee vormen van veiligheid: de persoonlijke veiligheid en gezondheid van werknemers en de veiligheid van installaties. De Veiligheidsregio’s zagen dan ook liever dat bedrijven het aantal personen op de bedrijfsterreinen tot een minimum beperkten. Terwijl SZW eiste dat verplichte keuringen aan drukapparatuur zo snel mogelijk werden uitgevoerd. De conflicterende belangen bezorgde menig shutdown manager de nodige hoofdbrekens en het mag een wonder zijn dat de stops ongeval- en besmettingsvrij zijn verlopen.
Shutdowns
Het is niet de eerste keer dat de huidige manier van shutdownmanagement op bezwaren stuit. Al langer uiten sitemanagers hun zorgen over het grote aantal ingevlogen personeel dat steeds minder eenvoudig te krijgen is.
De technici komen van steeds exotischere plekken op de wereld en zijn niet altijd in staat om goed te communiceren. Iets wat zeker niet bijdraagt aan een veilige werkomgeving.
Het is dan ook de vraag of de huidige aanpak voor het inspecteren, keuren en renoveren van installaties nog wel houdbaar is. Of zelfs wenselijk. De afgelopen jaren is zowel op het gebied van informatievoorziening en communicatie als qua technische innovatie enorm veel progressie gemaakt. Bedrijven kennen daardoor niet alleen beter dan ooit de huidige status van hun assets, maar hebben ook de tools om inspecties uit te voeren terwijl de fabriek doordraait.
Value engineering facilitator Wouter van Gerwen bij Bilfinger Tebodin heeft het idee dat bedrijven de huidige shutdown-routines vooral voortzetten omdat ze daar aan gewend zijn. ‘Veel van de huidige wet- en regelgeving is gebaseerd op ervaringen uit het verleden met risicovolle assets. Met name inspecties van drukapparatuur zijn wettelijk verplicht en vastgelegd in de Richtlijn Drukapparatuur. Omdat de wetgever voorschrijft dat de stoomketels, procesinstallaties of bijvoorbeeld opslagtanks periodiek moeten worden gekeurd, kiezen bedrijven ervoor de hele installatie uit bedrijf te nemen. Die beslissing heeft vaak weer gevolg voor andere bedrijven in de keten, die dan ook maar uit bedrijf gaan. Zo’n volledige stop betekent niet alleen inkomstenderving voor de bedrijven, maar introduceert op zijn beurt ook risico’s. Zeker als veel mensen tegelijkertijd op een site werkzaamheden uitvoeren. Het is ook de vraag of deze werkwijze nog wel nodig is, aangezien er ook andere manieren zijn om met risico’s om te gaan.’
Dit artikel komt uit de eerste editie van het Industrielinqs magazine, dat zich richt op de procesindustrie, energiesector en onderlinge infrastructuur. Met het magazine verbinden we industriële ketens zodat ze van elkaar kunnen leren. Belangrijke thema’s zijn: innovatie, energietransitie, onderhoud en veiligheid.
Gebruik kortingscode ILQS20GRATIS voor een gratis proefabonnement
[/vc_cta]
Grenzen opzoeken
Om zijn standpunt te onderbouwen, grijpt Van Gerwen terug op de basistheorie van risicomanagement. ‘Risicomanagement kent drie componenten. Impact, kans en beheersbaarheid. Om maar een eenvoudig voorbeeld te noemen: Als je door een trein wordt aangereden, kan je dat meestal niet navertellen. De impact van een aanrijding is dus groot. Als je tussen de rails blijft staan is de kans dat je wordt aangereden nagenoeg honderd procent. En toch staan er regelmatig mensen tussen de rails die niet worden overreden. Je hoeft namelijk alleen maar naast de rails te gaan staan als er een trein aankomt. Het risico is dus beheersbaar.’
‘In veel gevallen is het veiliger en efficiënter om installaties uit te bouwen en off-site te reviseren.’
Wouter van Gerwen, value engineering facilitator Bilfinger Tebodin
Welke risico’s acceptabel zijn en welke absoluut niet bepaalt uiteindelijk de maatschappij en daarmee de wetgever. Dat die beleving door de jaren heen verandert, heeft met nieuwe inzichten te maken. Maar ook met de maatschappelijke acceptatie van bepaalde risico’s. Asbest was jarenlang een beproefd brandwerend materiaal, totdat bekend werd dat het longkanker kon veroorzaken. De meer objectieve manier van risico-afweging is de som van kans en effect. De kans op een kernramp is heel klein, maar het effect ervan is heel groot. En dus worden allerlei beheersmaatregelen genomen om een dergelijke calamiteit te voorkomen. Al zal de kans altijd aanwezig blijven.
tekst gaat verder onder de afbeelding
Terug naar de shutdowns en turnarounds van de petrochemische bedrijven. ‘Er lijkt nu momentum te ontstaan om de inspectieregimes opnieuw onder de loep te nemen’, vervolgt Van Gerwen. ‘Veel drukvaten zijn dertig jaar geleden redelijk conservatief ontworpen. Voor de zekerheid bleef men aan de bovenkant van de drukberekeningen. Zo kreeg een vat een wanddikte van tien millimeter en deed men er nog vijf millimeter corrosietoeslag bij. Nu, dertig jaar later, kunnen we veel nauwkeuriger berekenen welke wanddikte zo’n vat echt nodig heeft om veilig te functioneren. Voortschrijdend inzicht leert dat acht millimeter voldoende is, waardoor een drukvat nog jarenlang veilig kan opereren. Het is menselijk om alle onzekerheden af te dekken met veiligheidsmarges. Naarmate die onzekerheden afnemen, kan je echter steeds meer de grenzen gaan opzoeken zonder dat de risico’s onbeheersbaar worden. In de praktijk blijkt dan ook dat er niet vaak wat misgaat door slecht onderhoud. Eerder door slechte ontwerpen.’
Risicobeheersing
Nu is de intrinsieke veiligheid een belangrijke graadmeter. Maar Van Gerwen wil daarmee niet zeggen dat maintenance managers dan maar blindelings moeten vertrouwen op de integriteit van hun installaties. ‘Hoe meer je de grenzen opzoekt, hoe meer je moet monitoren of de praktijk overeenkomt met de fysische modellen. Er zijn voldoende middelen en methoden beschikbaar om de vinger aan de pols te houden terwijl de assets in bedrijf zijn. Risicobeheersing begint met een systeemanalyse van de meest kritische assets en processen. Ook hier leg je de kans, impact en beheersbaarheid naast elkaar om potentiële risico’s te elimineren. Dat wil niet altijd zeggen dat de assets in topconditie moeten zijn. Stel dat er een haarscheurtje in een drukvat ontstaat, hoef je deze niet altijd op stel en sprong te repareren. Het kan ook voldoen om de druk terug te brengen naar tachtig procent. Uiteraard moet je dat haarscheurtje wel detecteren en je proces dermate goed kennen dat je weet welke gevolgen zo’n drukverlaging voor de overige assets heeft.’
Een andere beheersmaatregel kan zijn dat je meer tussentijdse inspecties uitvoert. ‘Met niet-destructieve inspectietechnieken is heel veel bloot te leggen. Maar eigenlijk zou je in het ontwerp van kritische apparatuur al rekening moeten houden met inspecties. Of stuur een drone door een afkoelend vat. Als mensen zo’n kleine ruimte moeten inspecteren, moet deze volledig zijn afgekoeld. Een drone kan hetzelfde werk bij hogere temperaturen uitvoeren. Dat kan zomaar een dag stilstand schelen omdat juist de laatste paar honderd graden afkoeling heel langzaam verloopt. En waarom zou je alles lokaal moeten uitvoeren? In veel gevallen is het veiliger en efficiënter om installaties uit te bouwen en off-site te reviseren.’
Toegevoegde waarde
Het feit dat maintenance managers steeds meer online of van afstand kunnen meten en monitoren ontslaat ze niet van de plicht hun papieren op orde te hebben. Van Gerwen: ‘Als je het uiterste van je assets vergt, zul je wel tijd moeten steken in het opbouwen van dossiers. De notified bodies zouden in mijn ogen meer open kunnen staan voor technische ontwikkelingen. Tegelijkertijd moeten asset owners de nobo’s wel laten zien dat ze de boel op orde hebben. Processen en veiligheidsmechanismen moeten voorspelbaar, reproduceerbaar en controleerbaar zijn. Niet alleen om de wetgever ervan te overtuigen dat je je aan de regels houdt. Maar ook omdat je daarmee economisch voordeel kan halen.
‘Er lijkt nu momentum te ontstaan om de inspectieregimes opnieuw onder de loep te nemen.’
Wouter van Gerwen, value engineering facilitator Bilfinger Tebodin
Operators zien maintenance nog te vaak als noodzakelijk kwaad, terwijl een goed doordachte strategie juist de productietijd kan verhogen. Als je dicht op de bal speelt, kun je kleinere onderhoudstops uitvoeren zonder de productie volledig terug te draaien. Dat betekent wel dat het operationele regime moet worden aangepast aan de noodzakelijke maintenance-werkzaamheden. De kunst is om operations en maintenance samen mee te nemen in de businesscase. Dan verandert onderhoud van noodzakelijk kwaad in een toegevoegde waarde voor het proces.’
Termijnflexibilisering
Op zich biedt de Warenwetregeling drukapparatuur (WRDA) 2016 de mogelijkheid voor termijnflexibilisering. In plaats van een keuring met vaste termijnen, kunnen bedrijven kiezen voor inspecties op momenten dat ze dat noodzakelijk achten. Wie daarvoor in aanmerking wil komen, moet daarvoor wel over een eigen Inspectieafdeling van gebruikers (IvG) of een geaccrediteerde Keuringsdienst van gebruikers (NL-KVG) beschikken.
Hoewel de mogelijkheid van termijnflexibilisering al vijftien jaar bestaat. Zijn er nog maar enkele tientallen bedrijven met een eigen IvG. Een iets minder ver gaande optie is termijnverlenging. Bedrijven kunnen de tijdsframe tussen de verplichte keuringen oprekken.
Bedrijven die nog geen IvG hebben, zullen dan ook nog veel stappen moeten doorlopen, voordat ze überhaupt kunnen nadenken over termijnflexibilisering of termijnverlenging. Het doorlopen van alle stappen, is een kwestie van jaren.[/vc_message]
