‘Hadden we twintig LNG-terminals, dan was de gasprijs niet zo omhooggeschoten’
In no time repareert Gasunie met steun van de overheid een zwakke plek in ons aardgassysteem: ontvangst en opslag van vloeibaar aardgas. Onder meer met de ongeëvenaarde snelle aanleg van de drijvende terminal in de Eemshaven. ‘Goede crises bestaan niet, maar crisis does create’, stelt Ulco Vermeulen van Gasunie in een interview dat binnenkort verschijnt in Industrielinqs Magazine. Alvast een voorproefje.
‘Hadden we in Europa al twintig LNG-terminals gehad, dan was de gasprijs niet zo omhooggeschoten’, stelt Ulco Vermeulen, directeur business development bij Gasunie. ‘Je kunt natuurlijk overal vloeibaar aardgas contracteren, maar je moet het gas wel kunnen opslaan. Op dat vlak hadden we in Nederland vorig jaar al een betere positie dan bijvoorbeeld Duitsland. Wij hadden al de Gate-terminal op de Maasvlakte. Toen we die samen met Vopak gingen bouwen, was er best wel kritiek. Zelfs met de commerciële, marktgerichte opzet van Gate.’ De urgentie was niet zo duidelijk. ‘In de eerste jaren kon de terminal wel uit, maar is de opslag niet ten volle benut. Dat werd later wel anders.’
Het belang van de Gate-terminal nam de laatste jaren toe, onder ander door het terugschroeven van de gaswinning in Groningen en de hogere gasprijzen. ‘Vergeet niet dat al voor de inval van Rusland in de Oekraïne de gasprijzen enorm stegen.’ En die gingen afgelopen jaar helemaal door het dak. ‘Waar Gate eerst een interessante optie was, werd de terminal nu een noodzakelijkheid. Mooi dat we nu achteraf gelijk, maar laten we eerlijk zijn, de wijze waarop hadden we ook niet kunnen voorzien.’ Zelfs de doorgewinterde Gasunie-man met intensieve contacten bij Gazprom niet. ‘Tot kort voor de inval van Rusland, zag ik die ook niet aankomen.’
Terneuzen
Het echte huzarenstukje van het afgelopen jaar was natuurlijk de aanleg van een drijvende LNG-terminal in de Eemshaven. In zes maanden – sneller dan waar dan ook in de wereld – realiseerde Gasunie met verschillende partners een significante uitbreiding van de LNG-opslagcapaciteit in Nederland. En vanaf het begin was er volledige steun van het kabinet voor het plan. Een telefoontje met minister Rob Jetten was voldoende. ‘Hij begreep het meteen.’
Samen met de relatief eenvoudige uitbreiding van Gate met vijftig procent is de totale jaarlijkse capaciteit voor vloeibaar aardgas in Nederland in korte tijd verdubbeld naar 24 miljard kubieke meter. Een razendsnelle reactie dus op de Oekraïne-crisis.
Daarmee is de kous nog niet af. Gasunie onderzoekt mogelijkheden voor een verdere tijdelijke uitbreiding van de LNG-importcapaciteit. Daarbij wordt zowel naar bestaande als naar nieuwe locaties gekeken. Kan het bedrijf bijvoorbeeld met technische optimalisaties Eems Energy Terminal en Gate verder uitbreiden? Daarnaast is onder meer de haven van Terneuzen in beeld voor extra drijvende opslag.
Hamburg
Daarmee is Nederland voortvarender dan bijvoorbeeld Duitsland, terwijl de situatie daar nog veel nijpender is. Gasunie is in Noord-Duitsland ook een grote speler in het transport van aardgas. Vermeulen heeft zich de afgelopen jaren meer dan eens geërgerd aan de stroperigheid bij de oosterburen. ‘We zijn al meer dan vijf jaar bezig om ook een landbased LNG-terminal in de haven van Hamburg te krijgen. Door alle ontwikkelingen kunnen we die nu eindelijk wel gaan realiseren. Had de terminal er een paar jaar geleden al gestaan, dan waren de problemen echt minder groot geweest.’
‘Er zijn wel veel langdurige leveringscontracten gesloten met onder andere Qatar en de VS, maar die gaan over twee tot drie jaar in’
Doordat de opslag van vloeibaar aardgas in Nederland en de rest van Europa is toegenomen en ook andere voorraden zijn aangevuld, is er inmiddels meer controle op de marktontwikkelingen. Toch blijft het nog een paar jaar onzeker, verwacht Vermeulen. ‘Er zijn wel veel langdurige leveringscontracten gesloten met onder andere Qatar en de VS, maar die gaan over twee tot drie jaar in. Tot die tijd blijft er onzekerheid over de aanvoer. En dan gaan verschillende onzekerheden meespelen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld in China? De afgelopen jaren is de groei daar gestagneerd. Trekt die echter aan, dan neemt daar de vraag naar aardgas ook toe en stijgt de gasprijs als gevolg daarvan. En als de oorlog in Oekraïne dan ook nog jaren duurt, dan kan die combinatie al voor grote problemen zorgen. En dat kan worden versterkt als er zich nog andere onverwachte ingrijpende gebeurtenissen voordoen.’
