Investering in circulaire oplossing voor slibverwerking

In andere landen wordt de MID MIX-technologie al toegepast, maar de Waterschappen wilden graag zelf onderzoeken of het werkt voor hun slib. Dat onderzoek is inmiddels positief afgerond. VSGM kreeg financiering van het Innovatie en Energiefonds Gelderland om de technologie die slib omzet in een additief voor cement op de markt te brengen.

Nu wordt slib nog verwerkt in verbrandingsovens, gecomposteerd of gestort, met CO2-uitstoot of vervuiling tot gevolg. Door slib te verwerken met de technologie van VSGM, ontstaat een nieuw materiaal dat als grondstof te gebruiken is in de bouwindustrie. Naast zeer lage CO2-uitstoot heeft deze technologie als enige bijna geen stikstofuitstoot. Provincie Gelderland investeert via Topfonds Gelderland in het bedrijf om deze veelbelovende techniek sneller op de Nederlandse markt te brengen.

VSGM biedt met de zogenaamde MID MIX-technologie een alternatief voor slibeindverwerking. Na verwerking van ontwaterd zuiveringsslib in de MID MIX-installatie resteert een fijn wit poeder: Neutral. Neutral is te gebruiken in een breed scala van toepassingen in de bouw en kan in bepaalde producten cement geheel of gedeeltelijk vervangen. Ook is het geschikt voor bodemstabilisatie in de bouw en bij de wegenbouw.

Calciumoxide

MID MIX is een fysisch-chemisch stollingsproces waarbij diverse stoffen op moleculair niveau reageren met calciumoxide. Daardoor ontstaan nieuwe verbindingen waarmee wordt voorkomen dat de schadelijke stoffen uit de slibben uitlogen of op een andere manier het milieu aantasten. De technologie wordt al jaren toegepast in Frankrijk, Spanje, Servië en Kroatië, waar de technologie werd ontwikkeld en is gepatenteerd.

Mladen Filipan van VSGM: ‘De organische componenten in het slib reageren met het calciumoxide tot calciumcarbonaat en calciumhydroxide. Daarmee neutraliseer je eventuele verontreinigingen. Voordat de Nederlandse waterschappen de techniek echter wilden toepassen, wilden ze zeker weten dat de organische en schadelijke stoffen bijvoorbeeld niet uitlogen en alsnog in het milieu terechtkomen. Die proef heeft Neutral glansrijk doorstaan.’

Praktijktest

Ingenieursbureau Tauw deed in opdracht van Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (Stowa) een uitgebreid onderzoek naar de MID MIX techniek. De installatie is full scale uitgetest in Wilp met slib van vier verschillende Nederlandse waterschappen. Tauw acht de methode geschikt om slib met droogstofgehaltes van 18 tot 55 procent te verwerken.

Geen uitstoot

In het eindrapport van januari 2020 concludeert STOWA dat MID MIX een kansrijk en uniek alternatief is voor slibverwerking van Nederlandse waterschappen. Verder spreekt het rapport over een relatief beperkte investering en een competitief kostenplaatje. Hoewel calciumoxide niet goedkoop is, is het wel ruim voorradig. De lifecycle analysis (LCA) was volgens Filipan ook zeer voordelig: ‘De organische componenten binden zich chemisch met het calciumoxide tot calciumcarbonaat waardoor de CO2-uitsoot bijna nul is. En de uitstoot van stikstofoxides is zelfs onder de detectiegrens.’

Mobiele installatie

Volgens Tauw zijn de installaties flexibel opschaalbaar en is de benodigde oppervlakte klein. Filipan: ‘We kunnen per lijn vier tot acht ton slib per uur verwerken. Idealiter doen we dat zo dicht mogelijk bij de afvalwaterzuiveringsinstallatie omdat je dan het slib minder hoeft te verplaatsen. Slib bestaat namelijk voor soms meer dan vijftig procent uit water. De MID MIX installatie kan slib met een vochtpercentage van 18 tot 55 procent verwerken en houdt aan het einde zo’n vijftig tot zestig procent van de massa over. De overige veertig tot vijftig procent is water. De reactie die het calciumoxide aangaat met de organische stoffen is exotherm, waardoor een deel van het water verdampt na behandeling in de filters en gaswasser. Aan het eind van het proces blijft dan ook alleen een grijswit poeder over, dat zelfs drijft op water.’

Circulaire economie

Het patent van MID MIX is in handen van het Kroatische ASTRA Engineering International. VSGM heeft in Nederland de exclusieve licentie om het gepatenteerde systeem te vermarkten. Filipan: ‘Nu lopen er onderzoeken waarbij de bouwwereld langzaam maar zeker de overtuiging krijgt van de toepasbaarheid van de Neutral in combinatie met een vergroening van het bouwproces. Er is inmiddels veel meer vraag naar Neutral dan we kunnen leveren. We praten dan over tienduizenden tonnen. De cementindustrie gebruikt al calciumcarbonaat in het zogenaamde rauwe meel, dat met klinker wordt gemengd tot Portland cement. Ook daar lopen gesprekken over een groene toepassing. Wij leveren alleen de technologie die het slib duurzaam verwerkt, maar dit kan zeker bijdragen aan een volgende stap in de circulaire economie.’