Netbeheer Nederland: ‘kiezen welke energie-intensieve industrie past in klimaatneutraal 2050’
Netbeheer Nederland heeft vier verschillende scenario’s opgesteld om te komen tot een klimaatneutraal energiesysteem in 2050. De belangrijkste boodschap is dat het energiesysteem in een hoog tempo van een ‘vraag gericht energiesysteem’ naar een ‘aanbod gericht energiesysteem’ gaat. Netbeheer Nederland pleit daarom voor scherpe politieke keuzes.
Volgens de vereniging van netbeheerders moet vraag en aanbod nog beter op elkaar worden afgestemd en moeten we ‘flexibel gebruik van de energie omarmen’. Netbeheerders moeten hun tijd, technici en materiaal naar 2050 toe zo efficiënt mogelijk inzetten om de leveringszekerheid op niveau te kunnen houden en de klimaatdoelstellingen te kunnen halen.
Basis voor investeringen
Voor deze scenariostudie van Netbeheer Nederland, II3050, is met meer dan 100 partijen gesproken en de meest uitgebreide in de sector. Directeur Beleid en Energietransitie van Netbeheer Nederland Hans-Peter Oskam nodigt daarom de betrokkenen uit om deze studie te gebruiken als basis voor eigen toekomststudies. ‘II3050 vormt de basis van onze investeringen in de komende jaren. Het schetst het ontwikkelpad van 2030 naar een klimaatneutraal 2050. Er is veel extra capaciteit nodig om met duurzame energie aan de toekomstige energievraag te voldoen. Dit vraagt om scherpe politieke keuzes voor de inrichting van het energiesysteem. Keuzes voor de toekomst die nú gemaakt moeten worden’, aldus Oskam. ‘Wanneer we in Nederland in 2050 klimaatneutraal willen zijn, is daarnaast een belangrijke rol weggelegd voor alle sectoren die CO₂ uitstoten, zoals landbouw, industrie, vlieg- en vrachtverkeer en de gebouwde omgeving. Zij moeten hun steentje bijdragen en eigen sectordoelstellingen op tijd behalen.’
Uitdagingen
Alle scenario’s gaan ervanuit dat de doelstelling om in 2050 klimaatneutraal te zijn, wordt behaald. Uit de scenario’s komen verschillende uitdagingen naar voren.
Ten eerste komt naar voren dat flexibiliteit het nieuwe normaal moet worden. Dat geldt al vanaf 2030. Ten tweede geeft Netbeheer Nederland aan dat tijdens de transitie naar een klimaatneutraal 2050 er niet overal capaciteit beschikbaar is of uitbreiding kan worden aangevraagd. De vraag groeit sneller dan het aanbod. De netbeheerders geven prioriteit aan afname dichtbij de opweklocatie.
Energie-intensieve industrie
Ten derde, en niet de minst belangrijke aanbeveling die de vereniging doet is dat er keuzes nodig zijn welke energie-intensieve basisindustrie in het klimaatneutrale Nederland van 2050 past. Vanwege het grote aandeel in de energievraag in Nederland (ruim 40%) door de energie-intensieve industrie, is de keuze wat en welke industrie een toekomst heeft in een duurzaam en Klimaatneutraal Nederland in 2050 zeer bepalend voor de ontwikkeling van het energiesysteem als geheel en de infrastructuur in het bijzonder.
Een duurzaam energiesysteem vraagt om meer keuzes in wie, waar en hoe(veel) gebruik kan maken van het energienet. Ook zal er spreiding in de tijd moeten plaatsvinden. Door schaarste aan netcapaciteit en de benodigde middelen om energie-infrastructuur te ontwikkelen (tijd, ruimtelijke ordening, personeel, materiaal en financiering), is het extra belangrijk hier scherp inzicht in te krijgen.
Het nu gepresenteerde rapport gaat nog niet in op de impact die de scenario’s hebben op de energie-infrastructuur. Deze impact voor kosten, ruimte, menskracht en materialen wordt in het eindrapport geschetst dat eind 2023 wordt opgeleverd.
