Ik ben zeer voor diversiteit. Het doet me dan ook een deugd dat we bij onze evenementen en in onze bladen bijvoorbeeld steeds meer deskundige vrouwen aan het woord krijgen. Bij ons Watervisiecongres hadden we in het hoofdprogramma evenveel vrouwen als mannen aan tafel, mijzelf als witte man meegerekend. Hopelijk krijgen we daarnaast ook steeds meer kleur in de industrie en we hebben ons voorgenomen om nog meer op zoek te gaan naar jonge wijze mensen, om te interviewen.

Inclusiviteit en diversiteit heeft echter niet alleen met gender, kleur, leeftijd en afkomst te maken. Maar ook met variatie in kennis en inzichten. Standpunten worden immers ook bepaald door de positie die mensen innemen. Sta je buiten een gebouw, dan zie je wat anders dan wanneer je binnen loopt. Dat is zeer van invloed.

De industrie bestaat vooral uit – meestal witte, mannelijke – technici, die elkaar wel vinden in hoe de wereld is opgebouwd. Daar mag best wel wat meer verscheidenheid in komen. En misschien is dat ook al een tijdje gaande. Gezien ook de toenemende variatie in onze kolommen en bij onze evenementen.

Echter de wereld van alpha’s mag daarentegen wel een extra snufje logica van de bèta’s gebruiken. Neem bijvoorbeeld de politiek. Op de kieslijsten van de parlementsverkiezingen staan misschien twaalf mensen met een technische achtergrond die straks op het pluche terecht kunnen komen. Maximaal, want meer dan de helft staat op een net-wel-net-niet-positie op een lijst. Dus maximaal acht procent van de volksvertegenwoordigers straks is bèta. Zes procent is waarschijnlijker.

Het lijkt me sterk dat dat een goede afspiegeling is van de samenleving. Sowieso heeft meer dan een zesde van de werkende Nederlanders een technisch beroep, ongeveer 17 procent. Dus daar zit al een factor twee tot drie. Maar wat nog belangrijker is; klimaat en energietransitie staan hoog op de agenda. Een beetje meer bèta-inzicht kan dan geen kwaad. Dus mijn pleidooi: meer vrouwen in de industrie en meer bèta’s in de politiek. Lijkt me een prima deal!

Het klimaat en de energietransitie staan hoog op de politieke kalender. Dan mag je verwachten dat de kieslijsten voor de aanstaande parlementsverkiezingen daar enigszins op zijn ingericht. Maar zoals altijd rijst de vraag: Waar zijn de bèta’s?

Het is een bijzondere anekdote. Enkele jaren geleden, toen hij nog politiek leider was van de PvdA, gaf Diederik Samsom in de Tweede Kamer een bloemlezing over innovatie. Tijdens de Algemene Beschouwingen nog wel. Hij vertelde over zijn bezoeken aan drie technostarters, waaronder Flowid. Dit bedrijfje ontwikkelt de Spinning Disc. Een chemische reactor die op een keukentafel past en de reactie van processen versnelt met een roterende schijf. Op die manier worden grondstoffen sneller gemengd en versnelt de reactie. Even simpel uitgelegd. Van huis uit natuurkundige Samsom moest de voorbeelden in de Kamer vast ook simplificeren. Want op veel kennis van thermodynamica, de verschillen tussen gelijk- en wisselstroom en meer mocht hij – haast vanzelfsprekend – niet rekenen.

Camera

Inmiddels zit Diederik Samsom op een van de belangrijkste plekken van Europa, als het gaat om energietransitie. En hij zit daar prima, als rechterhand van Eurocommissaris Frans Timmermans. Dat blijkt ook wel tijdens interviews, zoals recent in het managementblad Petrochem. Daarin laat hij doorschemeren dat er in Den Haag daadwerkelijk een gebrek aan kennis is, als het gaat om bijvoorbeeld technologieontwikkeling. Niet onbelangrijk als het klimaat en de energie- en grondstoffentransitie hoog op de politieke agenda staan.

Bovendien stelt hij impliciet dat de nationale politieke cultuur en gebruiken degelijk werk regelmatig in de weg staan. Samsom: ‘In en rond de Europese Commissie wemelt het van de expertise. Daar was ik echt positief door verrast. Met Den Haag is er nog een ander verschil. Afwezigheid van hijgerigheid maakt het een stuk gemakkelijker om gestaag door te werken en goed werk te leveren. Ik hoef niet meer constant over mijn schouder te kijken of ergens een been is uitgestoken of een camera is opgesteld.’

Thoriumcentrale

Het is duidelijk. In de politiek worden niet altijd keuzes gemaakt op grond van inhoudelijke kennis en het beoordelend vermogen van de politici. Dat kan ook niet. Er zijn te veel onderwerpen en honderdvijftig mensen in de Tweede Kamer en enkele tientallen in het kabinet kunnen dat ook niet allemaal behappen. In ieder geval niet en detail. Natuurlijk krijgen zij steun van assistenten, de Eerste Kamer en bijvoorbeeld adviesraden. Maar ook die bieden niet altijd een consistente koers.

Zonder de hele discussie over bijvoorbeeld biomassa op te rakelen, laat die zien dat hoog aangeschreven adviseurs hun mening ook regelmatig bijstellen. Waarbij hun visie niet alleen wordt gevormd door nieuwe inzichten en feiten. Maatschappelijke druk en een verscheidenheid van belangen spelen ook mee. De boventoon in die discussies wordt niet altijd gevoerd door de echte experts.

Dat speelt ook mee tijdens verkiezingen. De verkiezingsprogramma’s komen deels tot stand in een mengeling van vooringenomen proposities, de strijd om de gunst van de kiezer en dus interessant klinkende beloftes. En natuurlijk ook enige kennis van zaken. Een silver bullet lijkt echter niet te bestaan. Daarom lijken de vooringenomen proposities en de gunst van de kiezer vaak leidend. De VVD wil stokpaardje kernenergie weer op de agenda, D66 spreekt over 6.000 windmolens van 10 megawatt op zee en Forum voor Democratie wil een thoriumcentrale, zonder enig proof of concept.

Negatieve emissies

Het is natuurlijk de vraag of de transitie is gebaat bij een discussie over de middelen. Veel ideeën die politiek tegen elkaar worden uitgespeeld kunnen wellicht naast elkaar bestaan en elkaar zelfs versterken. Bij transitie gaat het eerder om de uiteindelijke doelen en niet over vooringenomen voorkeuren voor middelen. Waterstof, offshore wind, geothermie, circulaire ketens, zonne-energie, biogebaseerde grondstoffen, CCS en veel meer staan niet op zichzelf, maar kunnen samen een mooie puzzel vormen. Dat idee leeft steeds meer bij deskundigen uit en rondom de industrie en energiesector. Daar komen termen als systeemintegratie en holistische benadering op, om niet uit te sluiten, maar juist te verbinden. Geen dogmatiek, maar technologie-agnosticisme. Geen absolute zekerheden vooraf, maar elke moment bekijken welke oplossingen de gewenste transitie dan verder brengen.

Daarbij rijst de vraag of we de belangrijkste keuzes in de energietransitie wel aan de politiek moeten overlaten. Moet er in Nederland niet een energie- en grondstoffencommissaris komen, die minder afhankelijk is van de waan van de dag en de relatieve korte termijnen van regerende coalities?

Het lijkt erop dat Diederik Samsom een dergelijke positie in Europa bekleedt. Misschien niet voor een langere termijn, maar wel weg van de waan van de dag. En vooral ook weg van vooringenomen proposities. Zou hij als partijpoliticus van de PvdA het afvangen en opslaan van CO2 in lege gasvelden hebben toegejuicht? Vanuit zijn huidige positie denkt hij dat we niet zonder dergelijke vormen van negatieve emissies kunnen, willen we de doelstellingen van Parijs halen.

Net-wel-net-niet-positie

Staat een VVD-er met inhoudelijke kennis over energietransitie eigenlijk niet veel dichter bij de ideeën van Samsom dan de partijlijnen van de liberalen en de sociaaldemocraten doen vermoeden? De meeste experts zullen namelijk voorzichtig zijn met het uitsluiten van oplossingen. Ze zullen meer van het systeem uitgaan, dan van de afzonderlijke middelen. Dat is complexer dan enkele keuzes in verkiezingsprogramma’s. Het lijkt daarom wellicht een goed idee dat de schaarse technische deskundigen binnen de verschillende nieuwe fracties, elkaar na half maart op gaan zoeken.

Om te identificeren waar de deskundigheid zit, heeft onder andere de VNCI de kieslijsten geanalyseerd. Een belangrijke conclusie: er staan weinig echte bèta’s op de lijst. En helemaal als je naar de kansrijke posities kijkt. Met een beetje geluk kunnen ongeveer twaalf kandidaten met een min of meer bèta-opleiding straks op het pluche terecht komen. Maar dat kunnen er ook beduidend minder zijn, omdat verschillenden op een net-wel-net-niet-positie zitten. Dus meer dan acht procent van het totale aantal Kamerleden zal het niet worden…

Complexiteit

Een zekerheidje lijkt Joris Thijssen. Na het vertrek van Lodewijk Asscher de nummer zes van de PvdA. Hij studeerde lucht- en ruimtevaart aan de TU Delft en komt van Greenpeace Nederland, waar hij tot afgelopen december directeur was. Daar is alvast een parallel te trekken met Samsom, die voor zijn politieke carrière ook bij Greenpeace vandaan kwam en aan de TU Delft studeerde. Ook VVD-er Peter de Groot is net als Thijssen nagenoeg zeker van een zetel. Hij studeerde onder meer aan de TU Delft en deed ook bij Instituut Clingendael onderzoek naar de oliereserves van Opec. Hij staat op nummer 24 bij de VVD.

Minder zeker is de positie van Marinus Tabak. De Plant Manager of the Year 2019 staat op nummer 41. Volgens de peilingen van half februari komt hij er dan net direct in. Bij regeringsdeelname van de VVD stijgen zijn kansen. En gezien zijn bekendheid in de industrie en ook in Noord-Nederland is een plaats op basis van voorkeursstemmen ook niet uitgesloten. De plantmanager van de RWE-energiecentrale van de Eemshaven heeft een internationale energie-opleiding gedaan en kent de complexiteit van de energietransitie van zeer dichtbij.

Boven de materie

Opvallende naam op de CDA-lijst – en in een vergelijkbare positie als Tabak – is Henri Bontenbal. Nummer 18 op de lijst. Ook hij is werkzaam in de energiesector, op de afdeling Strategie van netbeheerder Stedin. Ook is Bontenbal fellow bij het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Hij is ook al een tijdje zichtbaarder bij een grote groep van mensen die de energietransitie volgen. Bontenbal is onder andere columnist bij RTL-Z. Hij studeerde natuurkunde aan de Universiteit Leiden.

Raoul Boucke, de nummer tien van D66, lijkt meer marge te hebben. Momenteel staat die partij op ongeveer veertien zetels in de peilingen. Hij is een van de twee chemisch technologen op de lijst en studeerde aan de TU Delft. Hij is momenteel nog afdelingshoofd Duurzaamheid en Netwerkkwaliteit luchtvaart bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

De andere chemisch technoloog is Ellen Verkoelen. Zij is de nummer drie van 50PLUS. Daarmee lijkt zij het niet te redden. Al een tijdje komt deze fractie niet boven de twee zetels uit in de peilingen. Het is de vraag of 50PLUS überhaupt de kamer haalt. Ook voor Eppo Bruins van de Christen Unie wordt het kielekiele. Hij staat nummer zeven, terwijl de peilingen dat als maximum zien. Zes zetels voor de CU lijkt realistischer. Bruins studeerde experimentele natuurkunde. In een biografie stelt hij: ‘Ik ben een echte bèta. Die zie je niet zo vaak in de Kamer. Dat bètatalent wil ik inzetten. Ik ben bedreven in cijfers, maar doorzie daardoor ook andere structuren en systemen. Zo kun je soms even ‘boven de materie vliegen’ om vast te stellen wat er aan de hand is.’ Een interessant inzicht…

Openingsfoto: Henri Bontenbal (CDA) tijdens het verkiezingsdebat van de VNCI en de VNPI op 26 januari.

Zou ik dan toch leiden aan beroepsdeformatie? Ben ik dan diegene die alleen een hamer heeft en daarom alle problemen met spijkers denkt op te kunnen lossen? Oordeel zelf en vertel het mij.

Wat is het geval? Om de ouders te ontlasten die thuiswerken, hadden wij tijdens de lockdown onze kleinkinderen te logeren. Ze zitten in groep 3 en 5 van het basisonderwijs. ’s Morgens om half negen begon de thuisschool met een kringgesprek via Teams van groep 3 en later in de ochtend die van groep 5. Vervolgens moesten de nodige vakken worden gedaan. Leuk om zo mee te maken en te vergelijken met mijn tijd zestig jaar geleden. Is er veel veranderd?

Weinig veranderd

Toen ik tijdens de vorige lockdown mijn zoldercoronaproject deed, kwam ik het strikdiploma van mijn dochter van dertig jaar later geleden tegen en dat was volledig identiek aan dat van haar eigen dochter nu. Ook de inhoud van de vakken is in grote lijnen gelijk gebleven. Dat lijkt mij ook prima voor de basisschool. Lezen, schrijven en rekenen zijn basisvaardigheden die eeuwigheidswaarde hebben, hoop ik. Geschiedenis en aardrijkskunde dragen bij tot maatschappelijk begrip. Gelukkig zie ik nu wel dat die maatschappij dichterbij komt. Zo moest mijn kleinzoon van acht een poster maken over voedselverspilling. De vakken, ook in het voortgezet onderwijs, blijven echter gelijk zoals dat al een eeuw gebruikelijk is. Is dat goed? De maatschappij is nogal veranderd. Veel technischer, maar bevat ook meer communicatie en sociale interactie. Ok, techniek is er op sommige scholen als vak bijgekomen. Maar in grote lijnen is er weinig veranderd.

Interactie

Dat zette mij aan het denken. Een vak dat na de Tweede Wereldoorlog goed gestalte heeft gekregen is de cybernetica: de techniek en wetenschap die zich bezighoudt met besturing van systemen in de ruimste zin van het woord. De cybernetica kent vele toepassingen in regeltechniek, lucht- en ruimtevaart, elektronica, robotica, kunstmatige intelligentie, biologie en biomedische wetenschappen enzovoorts. Zelfs in beleid, didactiek, bedrijfsleer en psychologie, aldus Wikipedia. Hoewel zelden bekend onder de naam de overkoepelende term cybernetica zelf. Norbert Wiener, de grondlegger van dit vakgebied, schreef het boek The Human Use of Human Beings waarin hij stelt dat de samenleving alleen kan worden begrepen door studie van de interactie tussen machines en mensen en ook hun onderlinge interactie. Het toepassingsgebied kan bijna niet breder: van hightech tot dus menselijke interactie. Het leven zelf is zonder cybernetica, in dit geval feedback, niet mogelijk. Denk maar aan de temperatuurregeling en zuurstofregeling inclusief hartslagregeling in het menselijk lichaam, of de evenwichtsregeling om te kunnen lopen en fietsen.

Hamer

Ook onze sociale interactie zit vol feedback-kringen. Veel fysiologische processen worden automatisch geregeld, maar bij de sociale processen, zoals hoe we met elkaar omgaan, moeten we dat zelf doen. Dan is kennis van de feedback toch wel handig. Of van feed forward. Dat leidt tot een beter begrip en een betere interactie. Bijvoorbeeld bij het regelen van maatschappelijke zaken als werkeloosheid, gezondheid, onderwijs, of het bedwingen van de corona-epidemie. Met een beter begrip worden betere maatregelen genomen en ook beter geaccepteerd en nageleefd. Vandaar mijn pleidooi om cybernetica als algemeen vak breed in het onderwijs in te voeren. Als dat het geval zou zijn geweest, had ik vanuit mijn vakgebied (de meet- en regeltechniek) minder hoeven te worstelen met het uitleggen van nieuwe regelingen in fabrieken die soms wegens onbegrip niet werden geaccepteerd met alle nadelige consequenties van dien. Ik ben benieuwd of u het met mijn zienswijze eens bent, of dat u vindt dat de cybernetica toch mijn hamer is.

 

Henk Leegwater is onafhankelijk consultant.
henk.leegwater@lexxin.com

In opdracht van het ‘Nationaal Comité 4 en 5 mei’ gaan vmbo’ers en mbo’ers uit Nederland komend schooljaar een monumentale installatie ontwerpen, ontwikkelen en bouwen. Dit gebeurt vanuit Vakkanjers, een programma waarin studenten hun vakmanschap ontdekken en ontwikkelen.

In de challenge geven de teams eigentijdse invulling aan het begrip vrijheid. Bijvoorbeeld met licht, interactie en energie. De teams bouwen een eigen moNUment, de ontwerpen zijn verbonden met elkaar en kunnen elk jaar verder worden uitgebreid. Ontwerpeisen van de opdracht zijn naast de modulaire opzet onder meer gebruik van duurzame materialen en robuustheid.

Vakmanschap

In 2019 en 2020 viert Nederland 75 jaar bevrijding en vrijheid. Hoewel het aantal mensen met eigen ervaringen en herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog afneemt, blijkt uit onderzoek dat de oorlog nog altijd invloed heeft op de huidige mening over vrijheid. Naast het ontwikkelen van interesse en vaardigheden in vakmanschap is deze challenge erop gericht om te ontdekken hoe de huidige generatie jongeren denkt over vrijheid.

Over Vakkanjers

Vakkanjers is een initiatief van de technische sectoren om meer jongeren te interesseren voor techniek. Met Vakkanjers ontdekken en ontwikkelen jongens en meiden van het vmbo en mbo hun vakmanschap al sinds 1999. Dat doen ze aan de hand van realistische opdrachten voor een landelijke opdrachtgever. De leerlingen ontwikkelen naast technisch vakmanschap ook vaardigheden zoals initiatief nemen, teamwerk en klantcontact.

Ik heb er even aan gedacht om er niet over te beginnen. Want iedereen is het stilaan toch weer wat beu, al die verhalen over vrouwen die nu niet meer moeten afkomen met feiten die lang geleden gebeurd zijn, en waar ze toen een probleem over hadden moeten maken, en niet nu. Geef maar toe dat dat is wat jullie denken.

Ik ga er namelijk van uit dat 98 procent van de lezers mannelijk is, want dat zijn mijn collega’s ook. Ik denk soms ook zo. Maar dan moet ik weer even stilstaan bij het feit dat niet elke vrouw gewend is om dagdagelijks met mannen te werken en ook niet durft zeggen waar het op staat.

Zuchten

Waarom zal ik het eens niet anders formuleren? In plaats van er een verhaal over te schrijven, (ik wijdde er al eens een column aan in 2014, de tijden zijn nog niet echt veranderd) volgen hieronder een aantal droge opsommingen zonder emoties of gevolgen die ik eraan gegeven heb. Het zijn een aantal feiten waar ik indertijd onmiddellijk op reageerde – want ik laat echt niet over me heen lopen – maar die me toch in die mate geraakt en soms zelfs regelrecht gekwetst hebben, dat ik ze nog lang niet vergeten ben. Hieronder de toppers van de afgelopen tien jaar:

1. Een per ongeluk teruggestuurde mail (was bedoeld als forward naar een collega) met daarin de opmerking: ‘het zal wel te wijten zijn aan haar postnatale depressie’. Ik was echter niet bevallen (of toch niet echt), want mijn zoontje was gestorven na vier maanden zwangerschap.
2. Door mijn baas apart geroepen worden, om mij te kunnen melden dat ik ‘ongepast zwanger was’. Die opmerking ging niet over het tijdstip, maar over mijn lichaam. Ik benadrukte mijn zwangerschap te veel en hij vroeg me of ik daar niet discreter in zou kunnen zijn.
3. Mijn afgekolfde melk (daar moet je dus veel moeite voor doen) die in een afgesloten zakje in een hoekje in de frigo stond, stiekem eruit halen en in de koffie van een collega gieten.
4. Op mijn allereerste voorstelling aan het team dat toen in meeting zat, meldde een van mijn toekomstige collega’s dat ‘het goed is dat hij mij nu al gezien had, zodat hij mij niet zou verwarren met de schoonmaakster’.
5. Al mijn projecten laten liggen tijdens mijn zwangerschapsverlof, om dan achteraf te kunnen zeggen dat het toch jammer is dat alles vier maanden heeft stilgelegen.
6. Een week voor ik terug zou komen van verlof een belangrijke buitenlandse meeting hierover in te plannen ‘want het heeft nu toch lang genoeg geduurd’ en natuurlijk ook verwachten dat ik erbij kan zijn. Dit werd mij door mijn baas de avond ervoor om 21u gemeld, zodat ik inderhaast opvang moest zoeken. ‘Voel u niet gedwongen om erbij te zijn hoor, maar het is wel belangrijk’.
7. Tachtig procent werk op basis van ouderschapsverlof goedkeuren, maar duidelijk melden dat er toch verwacht wordt dat er honderd procent gewerkt zal moeten worden, en dat dit op andere manieren moet worden bijgetrokken. Ik word nu dus minder betaald om evenveel werk anders te verdelen zodat ik toch één dag in de week mijn kinderen aan de schoolpoort kan afzetten/oppikken. Want thuiswerk, dat kan niet als je in de productie staat.
8. Zuchten als ik zeg dat ik zwanger ben. Letterlijk gewoon zuchten.

Ik ben ondertussen gewend om om te gaan met spot, sarcasme, ironie en allerhande soorten humor die soms wel en soms niet gepast zijn. Ik doe daar zelfs vlot in mee, de mannen weten dat ze me niet snel in een hoekje zullen krijgen qua verbale toespelingen (agressie zou ik het niet durven noemen). Het is mij heel duidelijk dat mannen en vrouwen nu eenmaal niet gelijk zijn, noch fysiek noch mentaal en dat hoeft ook niet. Ik beschouw het feit dat ik in een mannenbastion werk nog altijd als een voordeel en ik doe er ook alles aan om de voordelen te benutten en de nadelen naast me neer te leggen.

Nadelen, daar kan ik niets aan veranderen, dus de voordelen kan ik maar beter tweehonderd procent benutten. Dat is niet naïef, dat is proberen te werken aan een beter toekomstbeeld voor mijn dochters. Want dat blijf ik me wel afvragen: ‘Wat zeggen de mannen die in de voorgaande opsomming voorkomen thuis tegen hun dochters?’

Katrien Bogaerts werkt sinds juni 2013 als process engineer bij Kaneka in Westerlo, België.

Uit onderzoek van technisch opleidingsinstituut ROVC blijkt dat de technische sector zich focust op drie belangrijke ontwikkelingen: de groeiende aandacht voor duurzaamheid, de toename van multidisciplinaire systemen en het kwalitatieve tekort aan technici. De resultaten zijn samengevat in de jaarlijkse TechBarometer die tevens laat zien dat er sprake is van economische groei.

Het onderzoek is uitgevoerd onder 969 personen uit de techniek. De TechBarometer laat voor het derde jaar op rij groei zien: bijna 60 procent van de respondenten geeft aan dat hun omzet in 2017 is gestegen. Het merendeel van de respondenten denkt dat deze stijging doorzet: 67 procent verwacht namelijk ook voor 2018 een omzetgroei. De economische groei zorgt ervoor dat er meer ruimte is voor investeringen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.

Duurzaamheid

Bedrijven geven steeds meer prioriteit aan duurzaamheid. Of het nu gaat om het energieneutraal maken van hun gebouwen of het verduurzamen van hun productie. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar nieuwe isolatiemogelijkheden, zodat er minder energy waste is en bedrijven gebruiken vaker duurzame energiebronnen zoals water en wind. Dit heeft ook invloed op de vraag naar technici. Greuter: ‘Met name in de installatiewereld vinden verschuivingen plaats. De vraag naar installateurs voor waterpompsystemen, zonnepanelen en brandstofcellen zal fors toenemen, terwijl de vraag naar verwarmingsmonteurs afneemt.’

Multidisciplinaire systemen

Een tweede belangrijke trend is de ontwikkeling van zogenaamde multidisciplinaire systemen. Systemen functioneren niet langer op zichzelf maar worden met elkaar geïntegreerd. Dat vergt dus ook andere en nieuwe vaardigheden van het technisch personeel. ‘Het bouwen en aanleggen van systemen wordt minder relevant, terwijl service en onderhoud de boventoon gaan voeren. Een monteur moet ervoor zorgen dat het totale systeem optimaal werkt en blijft werken. Hij moet dus ook kennis hebben van alle verschillende disciplines die met elkaar geïntegreerd zijn’, aldus Greuter. 86 procent van respondenten denkt dat de marktontwikkelingen invloed hebben op de benodigde kennis en kunde van technici. Er is dus grote behoefte aan (bij)scholing van technische medewerkers. Zij moeten allround inzetbaar zijn én kunnen werken met allerlei nieuwe complexe en geautomatiseerde systemen. ‘Machines zijn steeds vaker aan het internet gekoppeld, systemen veranderen van mono- naar multidisciplinair en data-analyse speelt een steeds grotere rol bij het oplossen en voorkomen van storingen.’

Kwalitatief tekort

Verder ziet het ROVC dat kennis minder interessant wordt omdat alles overal en altijd is op te zoeken. Vaardigheden worden echter des te belangrijker. ‘De komende jaren neemt de complexiteit van problemen en storingen toe. Dat betekent dat er vooral vraag is naar technisch personeel met analytisch inzicht en probleemoplossend vermogen. De traditionele monteur zal zich moeten bijscholen en ontwikkelen om mee te kunnen in deze nieuwe rol. Ik denk dat het kwalitatieve tekort aan technici komend jaar groter is dan het kwantitatieve tekort.’
Bijna 75 procent van de respondenten geeft aan dat er de afgelopen vijf jaar een tekort aan technici was en voor de komende vijf jaar verwacht zelfs 79 procent een tekort aan technici. Veel bedrijven zijn in de crisis goede krachten kwijtgeraakt en moeten die tekorten nu weer aanvullen. Vooral in de (petro)chemie, de maritieme branche en de installatiebranche wordt de komende vijf jaar een tekort verwacht.

Het rapport TechBarometer is aan te vragen via e-mail. Klik hier voor meer informatie.

Als ik toen had geweten, wat ik nu allemaal weet, zou ik dan een andere opleiding hebben gekozen? Ik denk het wel. De keuze zou in ieder geval makkelijker zijn geweest. Ik had echt geen flauw idee wat ik ‘later als ik groot was’ wilde worden. Binnenhuisarchitect, fotograaf, schrijfster of dramadocent? Ik heb overal aan gesnuffeld. En toen ik het echt niet meer wist, ben ik het leger in gegaan. Een mooie wereld, maar ook daar lag mijn toekomst niet.

In 2016 kwam ik bij Industrielinqs terecht en daardoor mag ik me al een tijdje in de wereld van de techniek begeven. Had ik op mijn achttiende maar geweten dat de toekomst hier begint. Alles waar we over een aantal jaren dankbaar gebruik van maken, wordt nu ontwikkeld, morgen getest en overmorgen in productie genomen. Zo krijgen we straks, door de technologie van Sekisui, een digitale waarschuwing voor overstekend wild op de autoruit. En de NS haalt live en precies op tijd treinen uit dienst die dreigen te gaan falen, doordat langs het spoor sensoren zijn geplaatst die de temperatuur van de lagers meten. Verder rijden we in de toekomst waarschijnlijk op waterstof en draaien we onze hand niet meer om voor zwaar tilwerk, dankzij het exoskelet dat we dragen of de robot die we hebben geprogrammeerd op topsnelheid.

Dit soort innovaties zijn de basis voor welvaart en vooruitgang. Voor een betere wereld en, doordat duurzaamheid in de industrie tegenwoordig hoog op de agenda staat, ook voor een milieuvriendelijkere wereld. Als ik toen had geweten dat dit zo’n boeiende wereld is, had ik andere keuzes gemaakt, zodat ik eerder zou zijn waar ik nu ben. Had ik maar een leraar gehad met een passie voor techniek. Mooi dat je af en toe zo’n docent treft. Iemand die de hele klas mee sleept op bedrijfsbezoek. Egbert-Jan Sol onderstreept in het hoofdinterview het belang van de samenwerking tussen scholen en het bedrijfsleven. Ik hoop dat bedrijven massaal de deuren openen voor deze docenten en hun leerlingen. Deze jongeren moeten zo vroeg mogelijk zien wat de wereld van techniek te bieden heeft. Zonde als zij over tien jaar zeggen: ‘Als ik toen had geweten…’

 

Reageren? laura@industrielinqs.nl