Om de CO2 uitstoot in de Rotterdamse haven drastisch te reduceren, moeten in 2030 elektrificatietechnologieën klaar zijn voor commercieel gebruik, als vervanging van productie op basis van gas, kolen en olie. Grootschalige elektrificatie maakt het industrieel havencomplex duurzamer en zorgt voor de nodige flexibiliteit en stabiliteit in het nieuwe energiesysteem. Om daar te komen is nog veel innovatie nodig.
In samenwerking met bedrijven en de wetenschap zet SmartPort zich sinds 2016 in om deze innovaties aan te jagen en te verbreden. Informatie die samen met kennisinstellingen en bedrijven is vergaard uit eerdere studies, wordt nu toegepast in vervolgstappen. Elektrificatie en de sterkte van het energie- en chemiecluster in de haven, helpt de energietransitie te versnellen.
Circulariteit versterkt elektrificatie
In 2016 lag de focus op de meest effectieve scenario’s om CO2 te reduceren. Het Wuppertal Instituut heeft, in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam en SmartPort, drie scenario’s uitgewerkt die in 2050 voor 75-98 procent CO2 reductie kunnen zorgen. Een van de conclusies was dat elektrificatie sterk kan bijdragen aan de verduurzaming.
Bedrijven in de Rotterdamse haven produceren de basis voor producten voor dagelijks gebruik, zoals flessen, kleding, brandstof en elektronica. Waterstof en koolstof zijn de hoofdingrediënten van deze producten. Deze worden nu vanuit gas, kolen en olie vervaardigd. Om deze producten schoner, klimaatneutraal, te produceren, is er een nieuwe wijze van produceren nodig. Zo kan door middel van elektriciteit waterstof worden geproduceerd (elektrificatie) en koolstof kan worden afgevangen uit de lucht of uit reeds bestaande processen.
Haalbaarheid
In 2017 kreeg SmartPort de volgende vraag voorgelegd: ‘Wat is de value case van groene productie van waterstof?’ SmartPort heeft dit onderzoek – genaamd Power-2-Gas-2-Refineries – uitgezet bij TNO. De studie laat zien dat de installatie van een 20MW elektrolyser al 30 kton CO2 per jaar kan besparen. Ter vergelijking: een raffinaderij van flinke omvang heeft zo’n 1GW waterstof nodig, waardoor de opschaling van groene waterstofproductie potentieel veel CO2 kan besparen.
Binnen het onderzoek ‘Flexnet‘ wordt door de TU Delft, in samenwerking met Huntsman, Nouryon, Air Liquide en Deltalinqs, onderzocht hoe Power-2-Heat technologieën in kunnen worden gezet voor systeemintegratie. Binnen Flexnet wordt voor de adoptie van Power-2-Heat technologieën gekeken hoe investeringen gezamenlijk kunnen worden aangepakt. Samenwerkende bedrijven in de keten kunnen gezamenlijke voordelen behalen door onderlinge uitwisseling van (grond)stoffenstromen, diensten en producten. Ook kan het innovatieproces worden geoptimaliseerd als vanuit de keten wordt geredeneerd. Een concreet project dat hieruit is voortgekomen is het Power-2-Fuels project, waarin de (toekomstige) producenten van e-fuels en de gebruikers van deze schone brandstoffen gezamenlijk kijken naar benodigde innovatie op dit gebied.
Van lab naar commerciële plant
De volgende stap is om elektrificatietechnologieën op te schalen zodat zij commercieel aantrekkelijk worden. Om van het lab, via een pilot en een demonstratieproject, naar een commerciële fabriek te komen, is onderzoek nodig. Ook de wetgever moet leren hoe nieuwe technieken werken: welke uitstoot hebben nieuwe fabrieken en wat zijn de veiligheidscontouren?
Op verzoek van DCMR, Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs heeft SmartPort het Governance Havenindustrieel Complex project opgezet, waarin wordt onderzocht hoe vergunningverlening, toezicht en handhaving beter kunnen bijdragen aan innoveren binnen de energietransitie. SmartPort faciliteert de interactie met bedrijven.
Voor de opschaling van elektrificatietechnologieën is het project Electrons-2-Chemicals (E2C) opgezet. Hier worden door diverse internationale onderzoeksinstellingen en bedrijven technologieën opgeschaald en dus in steeds grotere installaties toegepast, om duurzame energie CO2 om te zetten in dimethylether (DME) en mierenzuur.
Wilt u als bedrijf weten hoe u aan kunt sluiten bij elektrificatie onderzoek? Neem dan contact op met SmartPort: natalya.rijk@smart-port.nl of bel 010-4020343.
