Op donderdag 5 maart 2020 is het ‘Rijswijk Centre for Sustainable Geo-energy’ (RCSG) geopend. Het RCSG is een fieldlab voor aardwarmte onderzoeken op ware schaal. Aardwarmte kan een belangrijke rol spelen in de energietransitie; in 2050 kan met aardwarmte in een kwart van de warmtebehoefte in Nederland voorzien. Om die ontwikkeling te versnellen, hebben het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Energie Beheer Nederland, Provincie Zuid-Holland, Gemeente Rijswijk en TNO het RCSG opgericht.

Het RCSG bevindt zich in het voormalige ‘boorput onderzoeks- en testcentrum’ van Shell in Rijswijk. Bedrijven die aardwarmte onderzoeken kunnen gebruik maken van het laboratorium. Alle faciliteiten zijn aanwezig om onder hoge druk en temperatuur te testen en te experimenteren met nieuwe boortechnieken en materialen. Bijna alle ondergrondse condities in Nederland kunnen worden nagebootst. Wereldwijd bestaan er slechts enkele vergelijkbare centra.

Nabootsen praktijk

Het centrum beschikt over 20 installaties die het hele spectrum van boren in de ondergrond bestrijken. Er staat een grote boorinstallatie boven een bijna 400 meter diepe put, waarin nieuwe materialen en technieken zijn te testen. Er zijn hydraulische persen van 300 en 400 ton, drukvaten tot 1.000 bar en leidingenstelsels om vloeistoffen in te pompen en te testen. Ondergrondse condities zijn reëel na te bootsen om vast te stellen hoe materialen en componenten zich onder hoge druk of bij hoge temperaturen gedragen op kilometers diepte.

Belang van aardwarmte

De winning van aardwarmte kan een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Het is een van de belangrijke bronnen binnen de duurzame energievoorziening. In Nederland produceren we nu 3,5 petajoule aan aardwarmte per jaar maar dat aandeel moet in de toekomst groeien. De verwachting is dat geothermie in 2050 ongeveer een kwart (200 PJ) van de totale vraag naar warmte in ons land produceert. Er moet nog veel gebeuren als het gaat om efficiënter boren. Het moet kosteneffectiever worden, met blijvende aandacht voor veiligheid. Er zijn veel technische innovaties nodig. Het RCSG biedt de mogelijkheid deze innovaties onder de condities die aanwezig zijn in de ondergrond (zoals hoge druk en hoge temperatuur) te ontwikkelen en te beproeven.

Testcentrum bedrijven

Het centrum is toegankelijk voor bedrijven die willen experimenteren met nieuwe boortechnieken en materialen (of deze willen testen), voor aardwarmte of andere duurzame toepassingen. Het verschaft ze toegang tot moderne faciliteiten waar ze anders niet of moeilijk gebruik van kunnen maken. De bedrijven hoeven nu niet zelf te investeren in testfaciliteiten. Dat is normaal gesproken veel te duur waardoor potentieel mooie vindingen ongebruikt blijven.