Studenten testen slim en milieuvriendelijk energieopslagsysteem

Hoe zorg je in een woonwijk voor een goede balans tussen vraag naar en aanbod van duurzaam opgewekte energie? Hoe zorg je dat een woning met zonnepanelen op het dak een energieoverschot kan doorsluizen naar een andere woning? Hbo-studenten van hogeschool Saxion testen een nieuwe batterij die overdag energie opslaat en in de avond weer afgeeft.

De batterijtest is onderdeel van het grensoverschrijdende project Clean Tech Energy Crossing. Hierin werken overheden, bedrijven, organisaties en studenten samen aan nieuwe technologie en diensten om het energieverbruik te verduurzamen of te verminderen. Woningen en gebouwen in ons land verbruiken namelijk 30 tot 40 procent van het totale energieaanbod. Om de energietransitie te laten slagen, is het belangrijk dat deze woningen en gebouwen overgaan op duurzame energie of minder energie verbruiken.

Kennis verder ontwikkelen

‘Het lectoraat Duurzame Energievoorziening levert een belangrijke bijdrage aan dit maatschappelijke onderwerp’, vertelt Richard van Leeuwen. Hij is lector bij Hogeschool Saxion en lid van het Lectorenplatform Energievoorziening in Evenwicht (LEVE). ‘De energievoorziening omvat een heel breed gebied en lectoraten zijn vaak niet zo groot om dat te kunnen behappen. Daarom werken binnen het lectorenplatform lectoren van verschillende hogescholen samen. Onze docent-onderzoekers werken nauw samen met studenten. Die leiden wij op tot ingenieurs die straks in de praktijk het verschil maken in ontwerp en toepassing van nieuwe, duurzame energiesystemen. Het is ontzettend belangrijk dat deze kennis zich aan de bedrijvenkant verder ontwikkelt in Nederland.’

Koppositie in wereld

Van Leeuwen vervolgt: ‘We hebben in ons land behoefte aan slimme en milieuvriendelijke opslagsystemen van energie. Daarmee kunnen we echt een koppositie in de wereld innemen. Dat geldt overigens ook voor de ontwikkeling van slimme ICT-systemen. Daarom is het ontwikkelen van een goede business case ook zo belangrijk. Dat doen we onder meer met deze batterijtest in de woonwijk Aardehuizen in Olst. Deze wijk biedt fantastische mogelijkheden en de bewoners staan helemaal achter wat wij doen. De door het bedrijf Dr Ten ontwikkelde zeezoutbatterij zorgt voor tijdelijke opslag van bijvoorbeeld zonne-energie, windenergie of elektriciteit uit het net. De batterij is uitgebreid in het laboratorium getest. Nu gaan we deze geschikt maken voor een marktintroductie.’

Samenwerking hogescholen

Aan het project werken studententeams van de hogescholen Saxion en Zuyd. De teams zijn multidisciplinair: van softwareprogrammeurs en studenten Werktuigbouwkunde tot studenten Elektrotechniek. De universiteit Twente is via een promotieonderzoek naar een slim sturingssysteem met algoritmen bij het project betrokken.
‘Hogeschool Zuyd in Heerlen heeft de testen op labniveau gedaan en de Saxion-studenten gaan de batterij nu testen bij Aardehuizen. Ze onderzoeken hoe groot de batterij moet zijn en hoe deze moet worden aangestuurd’, aldus Van Leeuwen. In de woonwijk staan 23 woningen. Voor die woningen moet de zonne-energie van de daken overdag in de batterij worden opgeslagen. Zo kunnen bewoners de energie ’s avonds weer gebruiken. Van Leeuwen: ‘De studenten hebben daarbij veel werk op de hogeschool zelf verricht en reisden tijdens de proefperiode voor de installatie naar de wijk toe. Andere studenten hebben in een aantal woningen meetsystemen geïnstalleerd om op afstand de vraag- en aanbodbalans in de gaten te houden.’

Najaar 2019: tweede proef

Dit najaar is het plan om de batterij te plaatsen in een smart grid. Dat is een energienet met een slim meet- en regelsysteem. Studenten en bewoners kijken samen naar een geschikte behuizing van de batterij. De bewoners denken daarbij aan een soort schuur op de parkeerplaats in de wijk. Op het dak komen zonnepanelen. ‘Dan start ook in dezelfde wijk een tweede proef. Daarbij kijken we hoe we andere apparaten als elektrische auto’s en warmtepompen aan het smart grid kunnen koppelen. En welke apparaten we het beste overdag aan en uit kunnen zetten.’

(Dit artikel is onderdeel van een verhalenreeks rond de energietransitie/arbeidsmarkt geschreven door EMMA – Experts in Media en Maatschappij – in opdracht van de Topsector Energie/The Human Capital Agenda.)