IEA: warmtepompen essentieel om energiecrisis tegen te gaan
De internationale energiecrisis stuwt de wereldwijde verkoop van warmtepompen naar nieuwe recordhoogten. In 2021 steeg de wereldwijde verkoop dankzij dalende kosten en subsidies met bijna 15%. In de Europese Unie werden er in die periode zelfs 35% meer warmtepompen verkocht. Voor 2022 verwacht het Internationaal Energie Agentschap (IEA) een nieuw record. Warmtepompen vormen voor het IEA een onmisbaar onderdeel van elk plan om emissies en het gebruik van aardgas terug te dringen.
In het rapport, The Future of Heat Pumps, stelt het IEA dat warmtepompen zullen centraal staan in de inspanningen om ervoor te zorgen dat iedereen deze en volgende winter zijn huis kan verwarmen, om kwetsbare huishoudens en bedrijven te beschermen tegen hoge prijzen en om de klimaatdoelstellingen te halen.
Het IEA roept Europese overheden dan ook op consumenten financieel te ondersteunen om de hoge aanloopkosten van warmtepompen ten opzichte van alternatieven te overwinnen. In meer dan 30 landen, die samen meer dan 70% van de totale vraag naar verwarming dekken, gebeurt dit al.
CO2 uitstoot verminderen
Als alle regeringen hun energie- en klimaatbeloften volledig nakomen, worden warmtepompen wereldwijd de belangrijkste manier om ruimte- en waterverwarming koolstofvrij te maken. Het IEA schat dat warmtepompen het potentieel hebben om de wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide (CO2) in 2030 met minstens 500 miljoen ton te verminderen – gelijk aan de jaarlijkse CO2-uitstoot van alle auto’s in Europa vandaag.
Er bestaan ook kansen voor warmtepompen om lage temperatuur warmte te leveren in industriële sectoren, vooral in de papier-, voedsel- en chemische industrie. Alleen al in Europa zou 15 gigawatt aan warmtepompen kunnen worden geïnstalleerd in deze drie sectoren, die zwaar zijn getroffen door de recente stijgingen van de aardgasprijzen.
7 miljoen warmtepompen
Het IEA schat dat tegen 2030 de jaarlijkse verkoop van warmtepompen in de EU kan oplopen tot 7 miljoen. De verwarming van gebouwen is momenteel goed voor een derde van de vraag naar gas in de EU. Warmtepompen kunnen die vraag in 2025 met bijna 7 miljard kubieke meter (bcm) verminderen – ongeveer evenveel als het aardgas dat in 2021 via de trans-Adriatische pijpleiding wordt geleverd. Deze jaarlijkse gasbesparing zou toenemen tot minstens 21 bcm tegen 2030 als de klimaatdoelstellingen van de EU worden gehaald.
Uitdagingen
De snelle uitbreiding van warmtepompen brengt een aantal uitdagingen met zich mee, maar in het rapport worden oplossingen voor deze belemmeringen belicht. Warmtepompen zullen onvermijdelijk de vraag naar elektriciteit doen toenemen, hoewel energie-efficiëntie de gevolgen voor het net aanzienlijk kan beperken, naast een betere netplanning. De wereldwijde levering en installatie van warmtepompen zou tegen 2030 meer dan 1,3 miljoen werknemers kunnen vereisen, bijna het drievoudige van het huidige aantal, waardoor een potentieel tekort aan geschoolde arbeidskrachten ontstaat, vooral voor installateurs. Speciale opleidingsprogramma’s en de opname van warmtepompen in de certificaten voor loodgieters en elektrotechnici kunnen het risico van tekorten aan geschoolde arbeidskrachten helpen voorkomen.
